Hoe veel levert dit de gemeente op?
Alle woonbelastingen bij elkaar leveren de gemeente nu ongeveer 90 miljoen euro per jaar op. De veranderingen van de komende jaren levert de gemeente nauwelijks extra geld op. Alle bewoners van Nijmegen samen blijven evenveel belasting betalen. Sommige bewoners betalen meer, anderen minder. Omdat we de afvalstoffenheffing in 2018 helemaal afschaffen, kunnen we wel geld besparen aan formulieren en ambtenaren. Dat levert een besparing van 600.000 euro op.
Waarom betaal ik eigenlijk lokale lasten?
Deze belastingen vormen ongeveer 9% van de gemeentelijke inkomsten. Hiermee zorgt de gemeente onder meer voor het onderhoud van de openbare ruimte, de aanleg van groen, fietspaden en wegen. Maar ook schuldhulpverlening, jongerenwerkers, veiligheidsprojecten. Algemene voorzieningen dus waar alle Nijmegenaren profijt van hebben.
Waar bestaan mijn lasten uit?
Een huurder betaalt in Nijmegen vanaf 2018 alleen nog voor zijn afval, namelijk de kosten van een groene zak. Een woningeigenaar betaalt vanaf 2018 OZB, rioolheffing en eveneens de kosten van een groene zak.
Wat is OZB en WOZ?
OZB staat voor onroerendezaakbelasting: een gemeentelijke belasting die gebaseerd is op de waarde van de woning waarin iemand woont. Dit wordt de woz-waarde genoemd. Wettelijk is bepaald dat huurders geen OZB betalen en woningeigenaren wel. Dat is dus in iedere gemeente hetzelfde.
Wat is de rioolheffing en wat wordt bedoeld met aftoppingsgrens?
De rioolheffing is een gemeentelijke belasting die bewoners betalen voor het gebruik van het riool (zowel regenwater als afvalwater uit woningen en bedrijven). In Nijmegen is deze heffing afhankelijk gemaakt van de waarde van de woning/het bedrijfspand. Hiervoor geldt een maximum waarde: de aftoppingsgrens. Alle gebouwen die meer waard zijn dan deze maximumwaarde betalen hetzelfde bedrag.
En wat gaat er veranderen in de rioolheffing?
Tot voor kort gold de maximale rioolheffing voor een vastgoedwaarde tot 3 miljoen euro. Een woningeigenaar of bedrijf met een gebouw van 3 miljoen betaalde dus evenveel rioolheffing als een bedrijf met een gebouw van 15 miljoen euro (denk aan NXP, Radboud UMC, CWZ etc.). Deze grens wordt per 2015 aangepast naar 10 miljoen euro. Hele grote organisaties en bedrijven gaan vanaf dan dus meer rioolheffing betalen.
Hoe betaal ik voor mijn water?
Voor het gebruik van water betaalt iedereen aan het waterleidingbedrijf (Vitens). Voor het schoonmaken van het afvalwater betaalt iedereen belasting aan het waterschap Rivierenland. En voor het gebruik van het riool geldt de gemeentelijke rioolheffing. In Nijmegen betalen alleen woningeigenaren deze heffing, huurders hoeven dat niet.
Kan ik zelf zien wat ik volgend jaar ga betalen?
Ja, dat kan! De Nijmeegse rekenkamer heeft een speciale app en website gemaakt waarin iedereen die in Nijmegen woont, precies kan narekenen wat hij/zij nu betaalt en de komende jaren gaat betalen: de woonlastenmeter.
Zijn wij duurder dan omliggende gemeenten?
Nee, beslist niet. Wanneer je alle vormen van gemeentelijke woonbelastingen bij elkaar optelt, scoort Nijmegen in de middenmoot en zijn sommige omliggende gemeenten duurder. Ook in een vergelijking met gemeenten van soortgelijke grootte, ligt Nijmegen onder het gemiddelde. Dit kun je zelf ook opzoeken via de woonlastenmeter.
Waarom verandert het systeem?
De coalitie van SP, GroenLinks, PvdA en de Nijmeegse Fractie wil dat huurders minder woonlasten krijgen. Sommige woningeigenaren gaan meer belasting betalen, andere minder. Eigenaren van een woning met een waarde minder dan 200.000 euro betalen minder belasting, is de woning meer waard dan betalen eigenaren meer belasting. Door deze lastenverschuiving gaan er 40.000 huishoudens in een huurwoning op vooruit. Dat geldt ook voor 15.000 huishoudens in een koopwoning. De andere circa 15.000 woningeigenaren gaan meer woonlasten betalen.
Waarom wordt er een verschil gemaakt tussen huurders en kopers?
Telkens blijkt dat huurders financieel vele malen kwetsbaarder zijn dan kopers. Uit recent onderzoek blijkt dat 32% van de huurders een betalingsrisico heeft. Dat wil zeggen dat de kans groot is dat zij hun huur, energie en gemeentelijke belastingen niet meer kunnen betalen. Dat is een grote groep Nijmegenaren. Woningeigenaren kennen dit probleem (gelukkig!) veel minder: 5% van hen heeft een betalingsrisico. Bovendien wordt door onafhankelijk onderzoek aangetoond dat maatregelen van het kabinet de komende jaren gunstiger zijn voor woningeigenaren dan voor huurders. Voor veel huurders staan de seinen op rood en dat wil de Nijmeegse coalitie graag veranderen.
Hoeveel zijn huurders de afgelopen jaren dan meer gaan betalen?
Dat is moeilijk precies te zeggen. Sinds een paar jaar rekenen de woningcorporaties jaarlijks een huurstijging van minimaal 4,5%. Dat is flink meer dan de jaren daarvoor. Maar het betalingsrisico van huurders hangt ook sterk samen met hun inkomen en vermogen. Over het algemeen is dat een stuk lager dan bij woningeigenaren.
Maar kopers zijn er de afgelopen jaren toch ook flink op achteruit gegaan?
Ook dat is waar. Bij kopers speelt vooral het probleem van restschulden (de hypotheek is hoger dan de waarde van de woning). Zolang kopers niet verhuizen, speelt dat probleem niet. Onderzoek toont bovendien aan dat te verwachten valt dat de komende jaren deze problemen zullen verminderen door het kabinetsbeleid en de langzaam stijgende woningprijzen. Blijft staan dat er ook kopers met een betalingsrisico zijn. Echter, deze groep is veel kleiner dan de groep huurders.
Stappen we af van het idee 'de gebruiker betaalt'?
Zeker niet! GroenLinks hecht erg aan het principe van de gebruiker (de vervuiler) betaalt. Daarom blijft de groene zak gehandhaafd, zodat iedereen in Nijmegen gestimuleerd wordt om afval te scheiden of te verminderen. In Nijmegen werkt dat goed: meer dan 60% van ons afval wordt gerecycled en dat is flink meer dan in andere grote gemeenten.
Wat verandert er voor bedrijven?
Hele grote bedrijven (met een gebouw dat meer waard is dan 3 miljoen euro) gaan meer rioolheffing betalen. Vanaf 2016 betalen huurders van een bedrijfspand (winkels, kantoren) minder OZB, in 2018 betalen zij helemaal geen OZB meer. Dat wordt helemaal verschoven naar de verhuurder (eigenaar) van het bedrijfspand.
Waarom is besloten tot andere regels?
Deze belastingverschuiving kun je zien als een boete op leegstand. Vanaf 2018 betaalt de verhuurder/eigenaar van het pand alle belastingen. Het is dus in het belang van deze persoon om te zorgen dat er een huurder is, zodat deze kosten geheel of gedeeltelijk (dat is een vrije keuze) kunnen worden doorbelast aan de huurder. Nu is het zo dat de gemeente jaarlijks 500.000 euro misloopt aan belastingen omdat er panden leeg staan. Dat is zonde van het geld en is de reden om dit aan te pakken.
Er is een verschil van mening tussen woningcorporaties en gemeenten. Waarom zijn de corporaties ontevreden?
Omdat woningcorporaties eigenaar zijn van woningen, moeten zij de komende jaren meer OZB gaan betalen. Dat kost hen vanaf 2017 1,9 miljoen per jaar. De corporaties stellen terecht dat ze dat geld niet kunnen besteden aan investeringen in nieuwbouw of verduurzaming van woningen. Daarom hebben de Nijmeegse coalitiepartijen afgesproken om samen met de woningcorporaties te kijken of de gemeente hen (financieel) kan helpen bij die opgave.