Het afwisselende groene landschap in en rond Nijmegen, is een topwaarde van de stad, aldus GroenLinks-wethouder Jan van der Meer in een ingezonden artikel in De Gelderlander.
In het digitale tijdperk is dienstverlening de grootste economische sector. Denkkracht en creativiteit zijn het belangrijkste kapitaal. Bedrijven en hun werknemers zijn steeds minder aan vaste locaties gebonden. De tijd van ‘wonen volgt werk’ ligt voorgoed achter ons, aldus de Amerikaanse socioloog Richard Florida. De vestigingsfactoren voor werknemers zijn misschien wel belangrijker geworden dan de vestigingsfactoren voor bedrijven. Vanuit deze analyse concludeer ik dat de woon- en leefkwaliteit vandaag de dag wezenlijk is voor een gezonde stedelijke economie.
Dat zien we ook terug in de Atlas voor Gemeenten 2013, die afgelopen week is gepresenteerd. Steden die aantrekkelijk zijn om te wonen, doen het over het algemeen ook economisch goed. Cultuur en groen blijken de belangrijkste factoren te zijn voor de kwaliteit van wonen en leven. Dat geeft groen en natuur dus een economische betekenis.
Laten cultuur en groen nou net de twee labels zijn die mensen vaak als eerste noemen om Nijmegen te typeren. Lux, Doornroosje en cultuurspinnerij De Vasim, grote popbands in het Goffertpark, MusicMeeting en de Vierdaagsefeesten. Het is een kleine greep uit wat cultuurliefhebbers in Nijmegen vinden. Het mooiste is nog wel dat er veel verschillende initiatieven worden ontplooid, vaak experimenteel en vernieuwend. Cultuur moet niet braaf zijn, maar een beetje spannend!
Gevarieerd, spannend en aantrekkelijk… Dat geldt zeker ook voor de prachtige groene omgeving van Nijmegen. De ligging en het afwisselende groene landschap maken onze stad uniek! Nijmegen is een compacte stad met een dikke groene ring er omheen. Essentiële vraag is hoe we het groen en water waarderen en een plaats geven, naast – of beter – als onderdeel van de stedelijke en economische ontwikkeling.
Lange tijd heeft de stad zich bijna exclusief gericht op de stad zelf, maar de afgelopen 10-15 jaar zijn we ons als stedelijke samenleving steeds meer bewust van de waarde van de groene omgeving. Als gemeentebestuur zijn we ook veel sterker gaan sturen op goede verbindingen met ons groene buitengebied. Zo werken we aan goede fietsverbindingen. We leggen een voetgangersbrug aan over ‘t Meertje om de Nijmeegse binnenstad en de Ooijpolder op loopafstand met elkaar te verbinden. We investeren ook in het groen buiten onze gemeentegrenzen. We hebben bijvoorbeeld tonnen geïnvesteerd in ecologische en recreatieve verbindingszones in de Ooijpolder. We investeren ook in Park Lingezegen tussen Arnhem en Nijmegen.
Door te investeren in het groen in de stad en het aanbrengen van fysieke verbindingen met het groen buiten de stad behoudt onze stad haar aantrekkingskracht voor werknemers. En dus ook voor bedrijven. Maar Nijmegen wordt nog aantrekkelijker. Over enkele jaren heeft Nijmegen namelijk een rivierpark met een eiland in de Waal, midden in de stad. Bij Lent wordt de dijk verder landinwaarts gelegd, een nevengeul gegraven en ontstaat er een langgerekt eiland midden in de Waal.
Nijmegen heeft alle kracht aangewend om hier nieuwe kwaliteit te krijgen, om zo van een bedreiging een kans te kunnen maken. Dat heeft een plan opgeleverd voor een stedelijk rivierpark, met een mix van wonen en natuur, water en recreatie. En zelfs met een festivalterrein voor culturele optredens. Tegelijkertijd is het eiland de stedelijke ‘stepping stone’ van de bestaande stad naar de Waalsprong. Ons eigen ‘Ile de la Cité’!
Inmiddels zijn de werkzaamheden voor de nevengeul in volle gang. Mensen binnen en buiten Nijmegen zijn verrast en enthousiast als ze zien wat er in Nijmegen rondom de Waal gebeurt. Sommigen dromen zelfs al van een penthouse op het toekomstige stadseiland, met een majestueus uitzicht over de Waal, de uiterwaarden en de Ooijpolder. Anderen koesteren een beeld van een zo ongerept en groen mogelijk eiland, als een oase van rust en ecologie midden in de stad. Dilemma’s, kansen en opties die we de komende jaren als stad goed moeten onderzoeken en overwegen. De dreiging van zo’n 10 jaar geleden blijkt een verrassend cadeautje te zijn. Met begrip en zorg voor het offer dat bewoners van Lent hiervoor brengen, wel te verstaan. We gaan de komende jaren als stad nog intensief het gesprek voeren over de bebouwing en verdere invulling van het eiland.
Omdat groen en cultuur belangrijke elementen zijn om met name hoogopgeleide en creatieve bevolkingsgroepen aan te trekken, kunnen het rivierpark en het eiland sterke magneten worden. We sturen op de toekomst van een nog aantrekkelijkere stad, met unieke groene kwaliteiten en daarmee met een stevige economische potentie!
Jan van der Meer
Wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling Waalsprong, Groen & Water gemeente Nijmegen
(Verkorte versie van lezing tijdens presentatie van Atlas Nederlandse Gemeenten dd 23 mei 2013.)