Om nog meer klimaatrampen te voorkomen en de opwarming van de aarde een halt toe te roepen dienen we als de wiedeweerga de fossiele brandstoffen in de ban te doen en om te schakelen naar schone energie. De luxe om te kiezen is er niet. We dienen wereldwijd alle kansen te grijpen: groengas, restwarmte, water, zon en wind. Nijmegen wil ecologische koploper en op langere termijn energieneutraal zijn. Dat betekent fors inzetten op energiebesparing en het restant duurzaam opwekken binnen de stad. Windmolens horen daar onherroepelijk bij. Een artikel van GroenLinks-wethouder Jan van der meer en oud-wethouder Ton Hirdes vandaag in de Gelderlander.

Nijmegen zet zich al enige tijd in voor zonnekracht. Samen met woningcorporaties heeft de stad al duizenden zonnepanelen en –boilers geplaatst op huurwoningen. Particuliere woningeigenaren worden met subsidies tot hetzelfde gestimuleerd. Maar inzetten op zonnekracht is niet genoeg. Om meters te maken met duurzame energie is windenergie nodig. Daarom is Nijmegen al enige tijd bezig om vijf grote windmolens geplaatst te krijgen aan de noordgrens van Nijmegen, lang de A15. Deze windmolens kunnen de helft van de huishoudens in de Waalsprong van elektriciteit voorzien. Dat betekent duurzame energie voor zo’n 7500 huishoudens. Aan Overbetuwse zijde langs de A15 worden ook nog eens vier vergelijkbare windmolens geplaatst.

Als de gemeenteraad binnenkort akkoord gaat met het bestemmingsplan is het de beurt aan particuliere partijen om de windmolens daadwerkelijk te realiseren. Deze partijen staan klaar om te investeren. Niet alleen gevestigde energiemaatschappijen, maar ook burgerinitiatieven tonen belangstelling om te participeren. Ook een club als de Gelderse Milieufederatie ziet graag dat burgers zelf investeren in windenergie en dat ze daar ook zelf profijt van hebben.

Natuurlijk zijn er ook criticasters van windmolens. Zij wijzen daarbij vooral op ‘horizonvervuiling’ in het landschap. De moderne molens van 80-100 meter hoogte die we nu plaatsen zijn misschien niet zo mooi als de windmolens van vroeger, maar als ze dezelfde vorm en kleur hebben en ze in een strakke rij staan, dan vinden veel mensen ze wel acceptabel. Anderen zullen deze windmolens juist appreciëren en zien als symbool van duurzaamheid. Door hier en nu te investeren in duurzame energie voorkomen we dat elders en later het landschap wordt aangetast door droogte, bosbranden en overstromingen. Bovendien kunnen we met de beste wil van de wereld niet zien hoe het landschap op de beoogde Nijmeegse locatie aangetast kan worden, nu deze reeds is voorzien van een A15, Betuwelijn en hoogspanningsmasten. Ook de Rijksoverheid ziet de plaatsing van windmolens langs infrastructuur en bij bedrijventerreinen als een goede landschappelijke inpassing.

Een andere punt dat criticasters aanhalen is dat het niet altijd waait. Windenergie is niet regelbaar en als het niet waait, moet de elektriciteit anders worden opgewekt, bijvoorbeeld door kolen- of gascentrales. Kolencentrales kunnen echter niet goed bij- en afschakelen. Denk aan een barbecue: die wordt ook niet meteen minder heet als er geen nieuwe kolen op gaan. We moeten dan ook af van deze kolencentrales en inzetten op centrales die draaien op aardgas. Deze kunnen namelijk wel worden uitgeschakeld indien nodig, te vergelijken met een gasfornuis. Windmolens en zonnekracht in combinatie met gascentrales leveren voorlopig een ideale energiemix; op nog langere termijn worden de gascentrales vervangen door andere vormen van duurzame energie.

Nijmegen neemt zijn verantwoordelijkheid. In 2045 wil de stad energieneutraal zijn; zelfvoorzienend. Er lopen allerlei programma’s om 50% energie te besparen. Elk jaar wil de stad die doelstelling met 3% per jaar dichterbij brengen. Gelukkig is dat vorig jaar gelukt. Tussen medio 2009 en medio 2010 is in Nijmegen gezamenlijk 3,87% minder gas en elektriciteit verbruikt. En dat tegen de landelijke trend van nog meer groei in. Een mooi begin maar we hebben nog een lange weg te gaan met energiebesparing. De resterende 50% van het energieverbruik wil Nijmegen in 2045 lokaal opgewekt hebben met duurzame energie. Daar moeten we nu al mee aan de slag. Daarbij zullen we alle beschikbare vormen moeten inzetten. Dat betekent gebruik maken van de restwarmte van de ARN, duurzame warmte zien aan te boren via geothermie, groengas maken van ons gft-afval en afvalwater, honderdduizenden zonnepanelen en –boilers en de plaatsing van windmolens. En dan nog mogen we blij zij als we het daarmee redden.

We hebben dus geen tijd te verliezen. Daarom zijn we blij dat nu eindelijk in Nijmegen en Overbetuwe de windmolens in zicht komen. Ze vormen een belangrijke bijdrage tegen klimaatverandering.

Jan van der Meer
Wethouder Klimaat & Energie (GroenLinks) van de gemeente Nijmegen

Ton Hirdes
Directeur NWEA, Nederlandse Wind Energie Associatie