NB: dit opinieartikel van Jos Reinhoudt en Louis de Mast verscheen afgelopen zaterdag in beknopte vorm in De Gelerlander

Het aantal zelfstandigen zonder personeel (ZZP'ers) nam de afgelopen jaren flink toe, ondanks of dankzij de economische recessie. In Nijmegen is bijna 10 procent van de werkende beroepsbevolking ZZP'er. Er staan in onze stad ruim 6000 bedrijven als eenmanszaak geregistreerd. Samen vormen deze zelfstandige ondernemers het grootste bedrijf van de stad. Daarom is het merkwaardig dat er in het economisch beleid van de stad is nog geen aandacht is voor deze groep ondernemers.

Voor het MKB en grote bedrijven bestaan allerlei faciliteiten en stimuleringsfondsen, zoals het Huis voor de Binnenstad en het ondernemersfonds. In de Economische Raad, een denktank voor het economisch beleid in Nijmegen, zijn alleen grote organisaties vertegenwoordigd. Nijmegen doet er alles aan om een gunstig ondernemersklimaat te creëren, maar vergeet de ZZP´er. Een gemiste kans.

Soorten en maten
ZZP’ers zijn er in soorten en maten, en worden ook wel free lancers, flexwerkers of Zelfstandige Professionals (ZP´ers) genoemd. Sommige ZZP´ers zijn hoogopgeleide professionals die het zat zijn om voor een baas te werken en in een zelfstandige constructie hun expertise en creativiteit veel beter kwijt kunnen. Een aantal van hen is uitstekend in staat op deze manier een inkomen te verwerven; soms hoger dan in loondienst voor hetzelfde werk mogelijk is. Denk bijvoorbeeld aan medisch specialisten en gespecialiseerde ICT´ers of consultants.

Maar er zijn ook mensen die voor zichzelf beginnen omdat ze in loondienst nauwelijks aan werk komen, of vaklui uit de bouw die worden ontslagen om vervolgens door dezelfde baas als ZZP'er in dienst te worden genomen, zonder dat ze verzekerd zijn tegen arbeidsongeschiktheid. Voor deze groep is het lastig het hoofd boven water te houden. Volgens het Armoedesignalement dat het CBS eerder deze maand publiceerde leeft een op de zeven kleine ondernemers in armoede. Meer dan de helft van de ‘werkende armen’ is zelfstandig ondernemer.

Tussen de zeer succesvolle top en de armlastige onderkant zit een grote groep ZZP’ers die met zijn eigen bedrijf een fatsoenlijk maar wisselend inkomen verdient. Door goed ondernemerschap, een innovatief product en een klantgerichte houding kunnen zij hun marktpositie versterken en hun bedrijf tot bloei brengen. Het meest bepalend voor de commerciële kansen van ZZP’ers zijn dus de ondernemers zelf. Maar de gemeente kan wel beter inspelen op de werkwijze van ZZP´ers en het ondernemersklimaat voor deze groep verbeteren.

Stille revolutie
ZZP’ers hebben geen collega’s, maar wel werken ze in toenemende mate samen in wisselende netwerken. Op dat gebied is in Nijmegen is een stille revolutie gaande. Er gaat een enorme inspiratie uit initiatieven als de Waarmakerij, het Huis van Overvloed, Gave Dingen Doen, het Centrum voor Jong Ondernemerschap en bijvoorbeeld het zojuist opgerichte Broodfonds. Op steeds meer flexwerkplekken kunnen ZZP'ers gebruik maken van elkaars expertise, wat leidt tot een nieuwe, economische dynamiek.

Deze beweging van een toenemend aantal zelfstandige professionals dat de handen ineen slaat, vraagt om een overheid die verbindt, faciliteert en hordes wegneemt, die het economisch belang van de ZZP’ers herkent en erkent, die starters begeleidt en oog heeft voor de sociale zekerheid van ondernemers die tijdelijk in zwaar weer verkeren.

GroenLinks sprak het afgelopen half jaar tientallen ZZP’ers. Ook instellingen als de Kamer van Koophandel hebben meegedacht. Alle ideeën van ondernemers en experts zijn gebundeld in een plan met zeven concrete aanbevelingen om het economisch klimaat voor Nijmeegse ZZP´ers te verbeteren. De gemeenteraad zal er in januari een besluit over nemen. GroenLinks stelt onder meer voor om een vertegenwoordiger van de ZZP’ers op te nemen in de Economische Raad. Ook wil GroenLinks dat er meerstarters begeleid worden en dat alle informatie voor ZZP’ers op één website bij elkaar gebracht wordt. Verder moet de gemeente kleine bedrijven bij aanbestedingen meer kans geven en een visie ontwikkelen op de sociale zekerheid van ZZP’ers.

ZZP´ers verdienen een gemeente die niet alleen oog heeft voor grote bedrijven maar ook voor de gezamenlijke kracht van de duizenden kleine. Het aantal zelfstandige ondernemers zal de komende jaren alleen nog maar stijgen, en Nijmegen doet er goed aan deze ontwikkeling te stimuleren en te benutten. Goed economisch beleid speelt in op de dynamiek van vandaag en morgen. De toekomst is aan de ZZP´er!