We leven in een bizarre tijd. de welvaart is groot en toch nemen de tegenstellingen toe. Ook in Nederland geldt: afkomst bepaalt nog steeds je kansen. Anno 2017. Dat kan toch niet?

Er is al veel gezegd over de toestand in Amerika. Daar hebben ze het voor elkaar gekregen een president te kiezen die vrouwen, gehandicapten en migranten discrimineert. Daar hebben ze het voor elkaar gekregen een president te kiezen die rechters wil ontslaan als ze niet doen wat hij wil. Daar hebben ze iemand die de wetenschap ondermijnt de machtigste man van het land gemaakt. 

Sta er even bij stil: bijna 63 miljoen Amerikanen hebben op Donald Trumpgestemd. Een man die vindt dat je met vrouwen mag doen wat je wilt. Een man die zich er niet voor schaamt om gehandicapten belachelijk te maken. Iemand die de pers intimideert. Iemand die buitenlanders wil weren op basis van hun geloof. Besef dat deze man de eindbaas is van een wapenarsenaal waarmee hij de planeet kan vernietigen. Met gemak. 

Wat ik zeg: bizarre tijden. Laten we niet meegaan in die gekte: een open en eerlijke samenleving? Het kan wel!

En wat mij betreft beginnen we hier. Want ook in Nederland zien we sommige politici het land te verdelen ten gunste van hun eigen positie. We zagen hetvorige winter, toen Nijmegen besloot om 3000 vluchtelingen op te vangen. Wat was ik toen trots op onze stad! Natuurlijk, de omstandigheden waarin deze mensen werden opgevangen waren erbarmelijk: gehorige tenten in het bos, in de kou. Omdat er een tekort was aan goede voorzieningen en opvangplaatsen elders in het land.

Aan emotionele warmte was in Nijmegen echter geen gebrek. Wat was ik trots op alle initiatieven die ontstonden: de universiteit die faciliteiten aanbood.Duizenden vrijwilligers die zich aanmelden om vluchtelingen te helpen. Ze wilden afleiden van de ellendige situatie waarin ze zaten. Door samen te sporten, door samen te koken, samen spelletjes te doen en te wandelen. Want zo werkt het: juist door met elkaar om te gaan kweek je begrip. 

Maar helaas denkt niet iedereen er zo over. Want ik herinner me ook het verpleegtehuis waar men ouderen met vluchtelingen in contact wilde brengen door samen te gaan koken. Tot de Gelderse Statenfractie van de PVV er lucht van kreeg en er een stokje voor stak. Hoe? Door een rel te trappen in de media. Dat verzin je toch niet?

Ik herinner me ook de incidenten in Geldermalsen, waar de ME in actie moest komen bij een discussie over vluchtelingenopvang in die gemeente. Ik herinner me Steenbergen, waar mensen massaal ‘daar moet een piemel in’ zongen toen een dappere vrouw het opnam voor de vluchtelingen. Haat is niet voorbehouden aan de nieuwe Amerikaanse president.

Helaas was ik onlangs zelf aan de beurt. Ik zat in de laatste trein van Utrechtnaar Nijmegen. Met in diezelfde coupe een aantal mannen uit Nijmegen die naar een concert waren geweest. Omdat ik zelf ook van stevige muziek houd,ontstond er een gesprek over de band en het voorprogramma. 

Maar toen ze er lucht van kregen dat ik in de Nijmeegse gemeenteraad zit voor GroenLinks en op de lijst sta voor de Tweede kamer, was het gedaan met die sfeer. Het begon met scheldwoorden als ‘lelijk wijf’ en ‘GroenLinks-hoer’. En het eindigde met de bedreiging dat ik op het station in Nijmegen zou worden opgewacht. Door mannen die ‘wanneer ze met me klaar waren’, me er wel van zouden hebben overtuigd op de PVV te stemmen.

Zo’n incident is aangrijpend. Maar het treurige is dat het geen uitzondering is. Omdat ik met mijn verhaal naar buiten ging werd ik overspoeld met berichten. Van heel veel lieve mensen die me een hart onder de riem staken. Maar helaas ook veel van vrouwen die soortgelijke incidenten hadden meegemaakt: ze waren uitgescholden of bedreigd vanwege een andere mening.

Veel mensen vinden dat blijkbaar volstrekt normaal: ik zal jullie de honderden reacties besparen van mensen die het nodig vonden om me uit te schelden op websites en fora, maar ook op mijn eigen Twitter en Facebook. Vrijwel altijd was de ondertoon seksistisch. En vaak hadden de verwensingen een anonieme afzender. 

En daarom ben ik zo blij dat we hier bij elkaar zijn om tegen deze verruwing in actie te komen. Natuurlijk ben ik niet naïef: ‘Nijmegen waarschuwt Trump nog één keer’ werkt niet. Maar we kunnen wel met elkaar laten zien dat we het hier anders doen. Dat Nijmegen een stad is waar we voor elkaar opkomen. Dat we in Nijmegen werken aan een veilige plek voor iedereen. Waar mensen uit alle landen welkom zijn. Waar we je helpen als dat nodig is. Waar we geloven in kansen en niet in verstikkende regels. Waar de samenleving zich hard maakt voor meer begrip en voor meer tolerantie, ongeacht wie je bent of waar je vandaan komt.

En ja: natuurlijk mag je het niet met me eens zijn. Anders dan Trump ben ik een politicus en geen despoot. Kom met goede argumenten en wie weet overtuig je me. Kom met goede argumenten en ik leer sowieso van je. Kom met argumenten en je creëert begrip. En alleen in zo’n sfeer komt een samenleving tot bloei. Natuurlijk veranderen we hier de wereld niet, maar we staan niet alleen: overal in dit land en op andere plaatsen komen mensen bij elkaar tegen haatzaaierij. Duurzame verandering komt altijd van onderop: laten wij hier de komende weken, maanden en jaren het goede voorbeeld geven. Door niet te luisteren naar politici die alleen maar schreeuwen. Maar door naar elkaar te luisteren en open te staan voor de mening van anderen. Op die manier bereiken we een tolerante samenleving waar iedereen trots op kan zijn. 

Dank voor jullie tijd.