De deeleconomie maakt een stormachtige groei door. Ruil- en deelsites als Snappcar en Peerby groeien als kool. Wereldwijd gaan er tientallen miljarden euro´s in om (in 2013 al 26 miljard dollar, volgens kennisplatform ShareNL). Het is nog volslagen onduidelijk waar de grens ligt, maar dat de groei nog stevig door zal zetten is evident. Ook in Nijmegen gaat het hard, mede dankzij kartrekkers als Nils Roemen (Durftevragen), Juul Martin (Deelwinkel, Fiksers), Katja Linders (Waarmakerij) en Erik Hendriks (Mijn Buurtje).
Kern van de deeleconomie is dat toegang tot spullen belangrijk wordt dan het bezit ervan. Ruilen, delen, lenen en huren nemen de plaats in van kopen. Uit onderzoek in Amsterdam blijkt dat maar liefst 84 procent van de inwoners daaraan wil meedoen. In Nijmegen is dat vermoedelijk niet anders.
Wat betekent dit voor Nijmegen? De eerste impulsieve reactie op de deeleconomie kwam afgelopen zomer van het CDA. De partij beschouwt AirBNB als oneerlijke concurrentie van gevestigde hotelketens en dringt aan op regelgeving. Het college reageerde afwijzend: voorlopig krijgt de deeleconomie in Nijmegen alle kansen. Gelukkig maar.
Duurzaamheid
Volgens GroenLinks zijn er veel argumenten die pleiten voor de deeleconomie. Duurzaamheid is er een van: wie een boormachine leent van de buren hoeft er zelf geen te kopen. Zo hoeven er minder spullen geproduceerd te worden, terwijl wel iedereen de beschikking blijft houden over boormachines, aanhangwagentjes, tuinslangen of andere onmisbare producten die je zelden nodig hebt.
Misschien nog wel belangrijker is het sociale aspect. Door gereedschap uit te lenen, een maaltijd voor iemand te koken of iemands auto te lenen wordt het gevoel van saamhorigheid versterkt. Dat is positief.
Daarnaast zijn er financiële voordelen: delen is meestal goedkoper dan aanschaffen, en je auto of huis verhuren kan zorgen voor extra inkomen.
Kansen
Zorgt dit voor oneerlijke concurrentie? De deeleconomie bestaat, hij groeit en is niet tegen te houden, als je dat al zou willen. Net als bij de opkomst van internet (en de stoommachine, robots en computers) zullen er ondernemers zijn die eraan onderdoorgaan en andere die op tijd hun kansen zien en ervan profiteren. Daar is niks oneerlijks aan.
Voorbeelden zijn er inmiddels te over. Er zijn hotelketens die samenwerken met AirBNB: toeristen kunnen de sleutel ophalen bij de balie. Diverse autofabrikanten, waaronder BMW, werken aan autodeelplatforms. Verzekeraars zien volop marktkansen. Het Nijmeegse bedrijfsleven is innovatief en ondernemend genoeg om te profiteren van deze trends.
Gemeente
De meeste overheden, waaronder Nijmegen, weten nog niet goed hoe ze met de deeleconomie moeten omgaan. Er zijn in ieder geval twee invalshoeken denkbaar.
In de eerste plaats kan Nijmegen gaan experimenteren met het delen van onbenutte capaciteit, spullen, ruimte of gereedschappen die de gemeentelijke organisatie beschikbaar heeft. Tegelijkertijd zou de afdeling inkoop zich moeten afvragen of het mogelijk is spullen te lenen, tijdelijk te gebruiken of samen met andere organisaties aan te schaffen. Met een inkoopbudget van meer dan 200 miljoen euro is het stadhuis een redelijk grote speler in het reguliere economische verkeer. Het zou vreemd zijn als er geen mogelijkheden zouden zijn om mee te doen aan de deeleconomie.
Koken voor hulpbehoevenden
In de tweede plaats zou de gemeente de mogelijkheden die de deeleconomie biedt om maatschappelijke kwesties op te lossen moeten omarmen. Een schitterend voorbeeld is ´Bijzonder Thuisafgehaald´, een variant op de dienst waarbij je een maaltijd kunt bestellen bij een amateurkok om de hoek. Bijzonder Thuisafgehaald richt zich op het bij elkaar brengen van hulpbehoevenden en kookliefhebbers in de buurt die bereid zijn bijvoorbeeld één keer per week een maaltijd te verzorgen. Mooier kan het niet; daar kan geen gemeentelijke regeling tegenop.
Er zijn ook andere maatregelen denkbaar. In Amsterdam-West krijgen inwoners die hun parkeervergunning inleveren 300 euro autodeeltegoed. In Haarlem en Veenendaal kun je voor één deelauto meerdere parkeervergunningen aanvragen. Door de deeleconomie te stimuleren kan de parkeerdruk omlaag.
De deeleconomie komt eraan. Nijmegen moet niet reageren met het verzinnen van regels of het schrijven van beleidsstukken, maar volwaardig leren functioneren in de economie waarin delen, ruilen, lenen en samen kopen de norm zijn.
