Vandaag schetst GroenLinks-raadslid Pepijn Boekhorst in een artikel in De Gelderlander wat de gevolgen zijn voor Nijmegen van de landelijke woonvisie. Ook op de huurmarkt kan dit zo zijn gevolgen hebben, bijvoorbeeld in hogere huurprijzen. Lees zijn opinie hierover hieronder.
De woonvisie van het kabinet Rutte is een document om van te huilen. Was de aanleiding nog een vraag van de Eerste Kamer om een integrale visie op de woningmarkt, de uitwerking is een aantal selectieve maatregelen om huren te ontmoedigen en kopen te vergemakkelijken. Het is treurig om te constateren dat de meest perverse subsidiemaatregel van de rijksoverheid niet wordt aangepakt. De hypotheekrenteaftrek blijft in volle glorie bestaan. Want, zo schrijft het kabinet: “eigenwoningbezit… draagt bij aan het opbouwen van eigen vermogen en daarmee aan zelfredzaamheid van burgers… Eigenwoningbezit geeft daarmee in belangrijke mate invulling aan het bredere kabinetsstreven naar meer eigen verantwoordelijkheid voor en zeggenschap bij de bewoners.” En daar wordt de plank behoorlijk misgeslagen!
Er is niks mis met het kopen van een woning. Maar sinds wanneer ben je zelfredzaam wanneer je dertig jaar lang gebonden bent aan een enorme lening bij een bank? En je ook nog eens dertig jaar afhankelijk bent van subsidie van de rijksoverheid? Zelfredzaam betekent volgens mij dat je je eigen broek op moet kunnen houden. Veel mensen (ik zelf ook trouwens) kunnen hun eigen woning niet financieren zonder overheidssubsidie. We zijn daarmee overgeleverd aan rentepercentages, aflossingsclausules en overstap(on)mogelijkheden die de banken voor ons bedacht hebben. Laten we het daarom geen zelfredzaamheid noemen maar staats- en bankafhankelijkheid. Dat doet meer recht aan de werkelijke situatie, die wat mij betreft snel mag veranderen.
Een tweede twijfelachtige veronderstelling van het kabinet is dat eigenwoningbezit bijdraagt aan het opbouwen van eigen vermogen. In 2009 en 2010 zijn de huizenprijzen gedaald en de verwachting van financiele instellingen zoals de Rabobank is dat dit de komende jaren zal aanhouden. Dat betekent dus geen waardegroei maar op zijn best een stabilisatie van de woningwaarde. Veel hypotheken zijn gebaseerd op de aanname dat de woning in waarde stijgt. Dat is het ‘vermogensmotortje’. Het lijkt erop dat deze motor voorlopig stilstaat en niemand weet wanneer deze weer gaat lopen. Het zou verstandig zijn wanneer overheidsbeleid daar rekening mee houdt.
Tot zover het landelijke beeld. Niet iets om vrolijk van te worden. Wat betekent dit voor de Nijmeegse bewoners? Voor de mensen in een koopwoning weinig. Zij behouden hun aanspraken en krijgen het komende jaar zelfs een korting op de overdrachtsbelasting, wanneer ze verhuizen naar een andere koopwoning. De korting geldt natuurlijk ook voor huurders die de overstap maken naar een koopwoning. Voor de mensen in een huurwoning verandert er wel veel. Want het kabinet Rutte kiest er voor om te bezuinigen op de uitgaven voor huurtoeslag. Mensen die huurtoeslag ontvangen en een huur betalen boven € 361,66 gaan gemiddeld 120 euro per jaar extra betalen, oplopend naar 160 euro in de jaren daarna. Voor sommige huishoudens kan de korting bijna 400 euro bedragen. Een flinke lastenverzwaring. GroenLinks deelt de zorgen van de Woonbond dat er in de woonvisie nauwelijks iets staat over de betaalbaarheid van het wonen. Vreemd, ook omdat de minister nog een andere maatregel neemt op de huurmarkt: de woningcorporaties moeten gaan meebetalen aan de huurtoeslag. In Nijmegen kost de corporaties dat zo’n 7,25 miljoen euro per jaar, zo'n 250 euro per huurwoning. Dat betekent dat ze minder kasgeld hebben om uitgaven of investeringen te doen. Minder productie van nieuwbouwwoningen, minder leefbaarheidsgeld of minder energiemaatregelen kunnen het gevolg zijn. Erg onwenselijk voor Nijmegen!
Over het probleem van de woningcorporaties spraken de woordvoerders wonen van de verschillende politieke partijen onlangs met de corporatiedirecteuren. In een heldere presentatie werd duidelijk dat het rijksbeleid een groot probleem veroorzaakt. Wat we in Nijmegen mogen oplossen. Dat kan, maar er is niet één oplossing die volstaat. We weten zeker dat het pijn gaat doen en dat is onvermijdelijk. De politieke partijen zullen moeten aangeven hoe zij deze pijn willen verdelen. GroenLinks zal er voor pleiten dat dit eerlijk moet gebeuren. Een eerlijke verdeling tussen kopers en huurders. Tussen mensen die al een woning hebben en starters op de woningmarkt. Ook moet er een eerlijke verdeling komen tussen wat de corporatie voor haar eigen rekening neemt (snijden in beheer- en bedrijfskosten of meer samenwerken) en wat de huurder voor rekening zal nemen (hogere huurprijzen). Hogere huurprijzen kunnen dus een oplossing zijn. Dat is voor ons bespreekbaar, maar zeker niet altijd en overal. Samenhang is noodzakelijk tussen de huurprijs en de kwaliteit van een woning (een luxere of grote woning mag meer huur kosten). Hogere huurprijzen mogen niet leiden tot een te grote stijging van woonlasten van mensen (een woonquote van 50% is niet sociaal). Bovendien is het erg onwenselijk wanneer in sommige wijken van Nijmegen geen goedkope huurwoningen meer te vinden zijn. GroenLinks houdt vast aan een vitale stad! Een ambitie waar we het kabinet Rutte jammer genoeg nooit over horen.
Pepijn Boekhorst is gemeenteraadslid voor GroenLinks in Nijmegen