Vanavond wordt de stadsbegroting 2015-2018 in de raad besproken. Zojuist hield fractievoorzitter Pepijn Boekhorst in eerste termijn zijn beschouwing. Hieronder leest u zijn bijdrage. Boekhorst: "GroenLinksers willen het verschil maken voor mensen. En in deze begroting zien we meer dan voldoende mogelijkheden om dat te doen de komende jaren!"

"Onze stad van de toekomst is een mensgerichte stad. Waar fietsers en voetgangers alle ruimte krijgen. Waar bewoners hun eigen energie opwekken. Waar zorg dichtbij huis wordt georganiseerd. Waar iedereen kan werken, of kan zorgen voor een zieke ouder of partner.

Het is belangrijk, inspirerend, lastig, uitdagend en hoopvol om raadslid te zijn in een gemeente als Nijmegen. Als raadsleden van GroenLinks Nijmegen willen wij verschil maken voor mensen in onze stad. En als we de begroting die voorligt doorlezen, zien we dat hierin goede keuzes worden gemaakt. Een duidelijk sociale ondersteuningsstructuur voor mensen die het (tijdelijk) lastig hebben. Een ruimhartig minimabeleid, een stadspas die het iedereen mogelijk maakt om mee te doen aan het stadsleven. Ook als ze werk zoeken, ziek zijn of mantelzorg verlenen, omdat ze onze taal niet machtig zijn, omdat ze als ontheemde in Nijmegen zijn beland. We zijn als GroenLinks trots op deze keuze van deze coalitie om asielzoekers van bed, brood en bad te voorzien. Eergisteren sprak het het Europees Comité voor Sociale Rechten (ECSR) zich uit en droeg Nederland op om ook ongedocumenteerde asielzoekers onderdak te bieden. Omdat wij vinden dat iedereen recht heeft op bestaan, roepen we het college via een motie op deze uitspraak serieus te nemen en samen met andere gemeenten in gesprek te gaan met het kabinet over financiering van deze noodzakelijke opvang.

Deze begroting is misschien wel de spannendste begroting van de afgelopen decennia. Vanaf 1 januari krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid voor vele nieuwe zorgtaken. We liggen op koers om dat goed uit te voeren. De grote zorgaanbieders hebben één gezamenlijk aanbod gedaan aan de gemeente, er is ruimte voor meer dan honderd kleine aanbieders om hun specifieke zorg te blijven geven. Naast geld telt in deze stad vooral de kwaliteit en de vernieuwing van de zorg. Maar dit alles is geen garantie dat het na 1 januari ook echt goed zal gaan. Elke bestuurder die zegt dat hij op individueel niveau duidelijkheid kan geven, kletst uit zijn nek, zei onze wethouder Frings vorige week op radio 1. Onze fractie vindt het spannend en zal door gesprekken met ons netwerk in de stad, in de gaten houden waar de gaten vallen en kijken of en hoe dat gerepareerd moet worden. We zijn blij dat deze gemeenteraad zich bewust is van de ingewikkeldheid van deze nieuwe verantwoordelijkheid en er op een constructieve wijze wordt samengewerkt aan wat het beste voor Nijmegen. Soms doet coalitie of oppositie er even niet toe. We staan samen voor de mensen in onze stad.
Wat dat betreft moet mij van het hart dat het kabinetsbeleid het ons als gemeente, net als alle 402 andere gemeenten, het niet gemakkelijk heeft gemaakt. Zelfs nu, op 12 november, is er nog niet voor 100% duidelijkheid over de budgetten. Ik ben opgehouden met tellen, maar de verdeling van het rijksgeld is dit jaar meer dan 5x flink veranderd. Naar ons oordeel is dat een brevet van onvermogen, en laat het treffend zien dat aansturing van zo’n proces vanuit Den Haag niet werkt. Waar de stad aan belang wint, verliest de Haagse relevantie. Goed dat er steeds meer taken naar de gemeente komen en goed dat onze burgemeester ook pleit voor meer lokale belastingmogelijkheden. Het lokaal bestuur wordt belangrijker en moet verantwoordelijkheid nemen!  Nu we het toch over de burgemeester hebben, onze fractie is van mening dat er meer vaart en urgentie mag zijn bij de verbetering van grensoverschrijdend openbaar vervoer. De invulling van onze innige samenwerking met onze oosterburen blijft te mager als er maar 1x per uur een bus rijdt tussen Nijmegen en Kleve. In een motie willen we het college vragen dit onderwerp nadrukkelijker op de bestuursagenda te plaatsen en te werken aan meer en betere bussen op de korte termijn en de zo gewenste trein- of tramverbinding op de lange termijn.

Ik noemde al even de lokale belastingen en daar gaat het vandaag veel over. We hebben D66 en de VVD al gehoord, en ook het CDA zal in veel emotionele, zwaar geladen betogen uitleggen wat er zo fout is aan de keuzes van deze coalitie. Ik heb bij de behandeling van het coalitieakkoord al eerder opgeroepen om met wat minder emotie te kijken naar de lastenverschuiving. Want zijn alle huurders zielig? Nee natuurlijk niet. Zijn alle kopers rijk dan? Ook niet natuurlijk. Maar er is wel iets aan de hand met de positie van huurders en kopers op de woningmarkt. Recent zijn er twee belangrijke rapporten verschenen die ons helpen feitelijk naar deze situatie te kijken. Het biedt een schat aan informatie maar ik leg u slechts twee citaten uit deze rapporten voor:
Het planbureau voor de leefomgeving schrijft dat “het van belang is om inzicht te krijgen in de mogelijkheden van lokale actoren om de kwetsbaarheid van huishoudens op de woningmarkt, in het bijzonder huurders, te verminderen”. En in het rapport ‘Betaalbaarheid van het wonen in beeld’ gemaakt in opdracht van de stadsregio, lezen we dat “Bij de aanpak van de betaalbaarheid van het wonen is het inzicht relevant dat blijkt dat 30% van de huurders en 4% van de kopers te maken heeft met een betaalbaarheidsrisico.”

Voorzitter, GroenLinks ziet hierin de bevestiging dat we als gemeente, samen met woningcorporaties, onze verantwoordelijkheid nemen voor de betaalbaarheid van het wonen. Wij willen werken aan lagere woonlasten voor huurders, zeker in het licht van de toekomstige huurprijsstijgingen. Naast de gemeentelijke belastingknop, lezen we in de rapporten ook een aanbeveling om te kijken naar het (her)introduceren van de passendheidstoets bij woningtoewijzing. Met het oog op de betaalbaarheid, willen we daar in het licht van de nieuwe regionale huisvestingsverordening die medio 2015 verschijnt, zeker naar kijken. Ook hier geldt trouwens weer: regionaal samenwerken is zo gek nog niet.

Voorzitter, GroenLinksers willen het verschil maken voor mensen. En in deze begroting zien we meer dan voldoende mogelijkheden om dat te doen de komende jaren. Met extra geld voor cultuur houden we onze stad bruisend en aantrekkelijk voor werkgevers, werknemers en bezoekers van buiten. Met extra geld voor groen houden we onze stad gezond, de lucht schoon en brengen we de waarde van woningen verder omhoog. Met extra geld voor de fiets houden we onze stad bereikbaar, werken we aan verkeersveiligheid en minder blik op straat. Deze coalitie werkt ook aan een veiliger, groener en aantrekkelijker stationsplein. Niet voor niets is er volgend jaar 3 miljoen euro beschikbaar om plannen te maken maar vooral uit te voeren. Het baart onze fractie zorgen dat erg stil blijft op dit punt. In een motie roepen we het college op snel met een procesvoorstel te komen, hoe we samen met bewoners, reizigers en ondernemers kunnen werken aan een van onze belangrijkste plekken in de stad. 

Voorzitter, wat GroenLinks betreft werken we de komende vier jaar verder aan een andere lokale samenleving. Waarin woongroepen net zo belangrijk zijn als projectontwikkelaars. Waarin toegankelijkheid van pleinen net zo belangrijk is als esthetiek. Waarin de gemeentelijke rol van investeerder net zo belangrijk is als de rol van spaarbank. Waarin mensen belangrijker zijn dan cijfers. Waarin we mensen uitdagen dingen net even anders te doen dan ze gewend zijn. Waarin we mensen ruimte bieden zelf keuzes te maken en oplossingen te vinden. Waarin we het goede belonen. Om deze wens te illustreren dienen wij een motie om schippers die met zuinige en schone schepen in onze stad aanmeren, te belonen met een lager liggeldtarief. We vragen middels een motie aan het college met een voorstel te komen zodat we onze tarieven bij de volgende begroting kunnen aanpassen.

Dit college laat zien dat ondanks de kille bezuinigingen van Den Haag,  een stad met idealen kan worden bestuurd. Er ligt een begroting waarin wij ons goed kunnen vinden en een begroting waarmee wij de komende tijd aan de slag kunnen.

Want we zijn er zeker nog niet. Er moet veel gebeuren en GroenLinks wil het college daar actief bij ondersteunen. Door initiatief te nemen, bij te sturen, te prikkelen, uit te dagen, ambities aan te scherpen. Samen staan we voor de opgave om met de mensen uit de stad te werken aan een sociale, groene en gezonde stad."